Rahim Ağzı Kanseri Taraması (Pap Smear, HPV Testi) Nasıl Yapılır? Teşhis Nasıl Konur? Fiyatı Nedir?
Rahim ağzı (serviks) kanseri, kadınlarda yaygın görülen kanser türlerinden biridir. Aynı zamanda erken teşhisle tamamen önlenebilen nadir kanserler arasındadır. Neredeyse tüm vakalar, cinsel yolla bulaşan İnsan Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonu ile ilişkilidir. HPV, rahim ağzı hücrelerinde zamanla kansere dönüşebilen yapısal değişikliklere neden olabilir. Bu hücresel değişiklikler, kanser gelişmeden yıllar önce tarama testleri ile tespit edilebilir.
Düşük sosyoekonomik düzey, birden fazla cinsel partner, erken yaşta cinsel ilişkiye başlamak, sigara kullanımı ve A vitamini eksikliği gibi sebepler rahim ağzı kanseri riskini yükseltir. Bununla birlikte, düzenli tarama yaptırmak, bu riski en aza indirmenin ve hastalığı henüz oluşmadan engellemenin en etkili yoludur. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Gülşah Dalgacı, rahim ağzı kanseri taramasının önemini anlattı.
Pap Smear Testi (Servikal Sitoloji) Nedir?
Rahim ağzı (serviks) kanserinin tanısı, birkaç aşamadan oluşuyor. Bu sürecin en temel adımlarından biri olan Pap Smear testi; rahim ağzı hücrelerinde anormal (displastik) ya da kansere dönüşme potansiyeli taşıyan (prekanseröz) değişiklikleri tespit etmek amacıyla uygulanır. Testin hedefi, bu hücresel değişiklikleri kanser gelişmeden önce fark ederek erken tanı ve tedavi olanağı sağlamaktır.
Pap Smear Testi Nasıl Yapılır?
Pap Smear testi, çoğunlukla rutin jinekolojik muayene sırasında kolaylıkla gerçekleştirilen bir prosedürdür. İnce bir fırça veya spatül yardımıyla rahim ağzından hücre örneği alınır. Ağrısız ve anestezi gerektirmeyen bu işlem kısa sürede tamamlanır. Alınan numune, laboratuvarda mikroskop altında incelenerek hücrelerdeki olası bozukluklar analiz edilir. Pap smear testi doğrudan rahim iç zarı (endometrium) kanseri tanısı koymak için kullanılmasa da, bazı durumlarda rahim içinden gelen anormal hücrelerin varlığına dair ipuçları verebilir. Bu nedenle, rahim içi patolojilerin erken fark edilmesinde de katkı sunabilir. Eğer test sonucunda hücrelerde olağandışı bir görünüm saptanırsa, tanının netleştirilmesi için HPV testi, kolposkopi ya da biyopsi gibi ileri tetkikler düşünülebilir.
HPV (Human Papilloma Virus) testi nedir?
HPV (Human Papilloma Virus / İnsan Papilloma Virüsü), dünya genelinde cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyonlardan biri olup, rahim ağzı kanseri ve genital siğillerin başlıca nedeni olarak kabul edilmektedir.
HPV Testi Nasıl Yapılır?
HPV testi, Pap Smear testiyle benzer şekilde rahim ağzından alınan örnek (sürüntü) üzerinde uygulanır. Bu test, rahim ağzı kanseriyle ilişkili yüksek riskli HPV türlerinin varlığını tespit etmeyi amaçlar. Pap Smear testiyle birlikte yapılması, özellikle 30 yaş üzeri kadınlarda daha kapsamlı bir tarama sağlar. Çünkü HPV enfeksiyonu pozitif saptandığında, kansere dönüşme riski taşıyan hücresel değişikliklerin daha yakından izlenmesi gerekir.
HPV DNA Tarama Testi Neden Uygulanır?
Rahim ağzı kanseri açısından yüksek risk taşıyan ve çoğu zaman belirti vermeyen HPV türlerini saptamak için HPV DNA tarama testleri uygulanır. Bu testler, rahim ağzından alınan örnekte yüksek riskli HPV tiplerinin —özellikle Tip 16 ve Tip 18’in— genetik varlığını araştırır. Test sonucunda yüksek riskli HPV tipleri tespit edilirse, bu durum kadının rahim ağzı kanseri geliştirme riskinin arttığını gösterir. Böyle bir durumda, hastalığın erken evrede saptanabilmesi için düzenli takip ve gerekirse ileri tanı yöntemlerinin uygulanması büyük önem taşır.
Anormal Tarama Sonuçlarında Teşhis Nasıl Konur?
Pap Smear veya HPV testinin anormal (pozitif) çıkması durumunda kişinin kanser olduğu anlamına gelmez. Bu sadece daha ileri bir inceleme gerektiğini ifade eder. Detaylı ve kesin teşhis yöntemleri şöyle sıralanabilir:
Kolposkopi: Rahim ağzının, özel bir mikroskop (kolposkop) yardımıyla yüksek büyütmede incelenmesidir. Bu sayede anormal görünen alanlar tespit edilir.
Biyopsi (Parça Alma): Kolposkopi sırasında şüpheli görülen alandan küçük bir doku örneği alınarak patolojiye gönderilir. Rahim ağzı kanserinin kesin teşhisi sadece biyopsi ile konulabilir.
Lazer veya Koni Biyopsisi (LEEP/Koni): Biyopsi sonucunda ileri derecede kanser öncüsü lezyonlar tespit edilirse (CIN 2, CIN 3 gibi), bu lezyonların cerrahi olarak çıkarılması (kriyoterapi, yakma veya LEEP/koni biyopsisi) hem tedavi hem de daha detaylı teşhis amacıyla uygulanır.
Rahim Ağzı Kanseri Taraması Ne Zaman ve Hangi Aralıklarla Yapılmalıdır?
Tarama programları ülkelere göre farklılık gösterebilir. Ancak genel kabul görmüş uluslararası standartlar şunlardır:
25 Yaşından Önce: Tarama genellikle önerilmez (cinsel aktivite başlamış olsa bile).
30 Yaş Altı (25-29 Yaş): Genellikle sadece Pap Smear ile tarama yapılır. Eğer sonuç normalse, 3 yılda bir tekrarlanır.
30-65 Yaş Arası: Co-test (Pap Smear ve HPV DNA Testi'nin birlikte yapılması) tercih edilir. Her iki sonuç da normalse, tarama 5 yılda bir yenilenir.
65 Yaş Üstü: Eğer son 10 yıl içinde yapılan taramalar normal ise ve yüksek risk faktörü yoksa taramaya son verilebilir.
Rahim Ağzı Kanserinden Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Rahim ağzı kanseri, önlenebilir bir hastalıktır. HPV aşısı, düzenli tarama ve güvenli cinsel yaşam alışkanlıkları ile bu hastalıktan büyük ölçüde korunmak mümkündür.
HPV Aşısı: HPV aşısı, rahim ağzı kanserlerinin büyük çoğunluğuna neden olan yüksek riskli HPV tiplerine karşı koruma sağlar. Aşının, cinsel yaşam başlamadan önce 9–14 yaş aralığındaki kız ve erkek çocuklara uygulanması en etkili korumayı sağlar. Bununla birlikte, daha ileri yaşlarda da aşılama yapılabilir ve koruyuculuk devam eder.
Düzenli Tarama: HPV aşısı olmuş bireylerde bile düzenli Pap Smear ve/veya HPV testleriyle tarama yapılması önemlidir. Çünkü mevcut aşılar, tüm HPV tiplerine karşı tam koruma sağlamaz. Bu nedenle, düzenli tarama olası hücresel değişikliklerin erken dönemde tespit edilmesine yardımcı olur.
Güvenli Cinsel Yaşam: Kondom kullanımı, HPV’nin cinsel yolla bulaşma riskini azaltır. Tek eşlilik ve güvenli cinsel davranışlar da enfeksiyon riskinin düşürülmesinde etkilidir.
Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Taraması Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
HPV pozitif çıkması kanser olduğum anlamına mı gelir?
Hayır. HPV, cinsel aktif nüfusun büyük çoğunluğunda görülen çok yaygın bir virüstür. Pozitif çıkması sadece yüksek risk taşıdığınız anlamına gelir ve daha sıkı takip (Co-test veya Kolposkopi) gerektirir. Vücudun bağışıklık sistemi, çoğu HPV enfeksiyonunu kendiliğinden ortadan kaldırabilir.
Pap Smear testi neden 3 yılda bir yapılır?
Rahim ağzı kanserinin gelişimi yavaş bir süreçtir. Kanser öncüsü lezyonların kansere dönüşmesi genellikle 10-15 yıl sürer. Bu nedenle normal sonuç alındıktan sonra 3 veya 5 yıllık aralıklarla tarama yapılması yeterli korumayı sağlar.
Test sırasında ağrı hisseder miyim?
Hem Pap Smear hem de HPV testi hızlı ve genellikle ağrısızdır. Bazı kadınlar hafif bir baskı veya kramp hissedebilir, ancak işlem birkaç saniye içinde tamamlanır.
Rahim Ağzı Kanseri Taraması ve Teşhisi Ücreti Ne Kadardır?
Ücretlendirme, uygulanan testlerin türüne göre değişir. Pap Smear ve HPV testlerinin ücreti laboratuvar analizine göre belirlenir. Anormal sonuç sonrası uygulanan kolposkopi ve biyopsi işlemlerinin ücreti, kullanılan cihaz ve patoloji incelemesinin kapsamına göre farklılık gösterir.
Rahim Ağzı Kanseri Taraması Hizmeti Sunduğumuz İller
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Gülşah Dalgacı, Adana başta olmak üzere Mersin, Osmaniye, Hatay, Gaziantep, Kayseri, Şanlıurfa, Konya, Kahramanmaraş ve Niğde illerinden gelen hastalarına rahim ağzı kanseri taraması hizmeti sunmaktadır.
