Çikolata Kisti (Endometriozis) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Fiyatı Nedir?
Kadın sağlığının en önemli unsurlarından biri üreme sisteminin ve işlevlerinin sağlıklı olmasıdır. Kadınlarda üreme sistemler, birbirinden farklı işlevler üstlenen çok sayıda doku ve organın birleşmesiyle meydana gelir. Oldukça karmaşık bir işleyişi olan kadın üreme sistemi çok sayıda sağlık sorununa karşı risk altındadır. Tüm bu sağlık sorunları arasında en yaygın görülen problemlerden biri de çikolata kisti yani endometriozistir. Adana’da hastalarına hizmet veren Op. Dr. Gülşah Dalgacı, çikolata kistleri, nedenleri, belirtileri, tanı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Çikolata Kisti Nedir?
Ovaryan endometrioma ya da bilinen adıyla çikolata kisti rahmin iç kısmını kaplayan endometrium dokusunun, rahmin dışında bulunan yumurtalık dokusu üzerinde gelişmesi ile ortaya çıkan ve farklı şikayetlere neden olan bir sağlık sorunudur. Endometrium dokusunun vücudun farklı bölgelerinde gelişmesi, tıpta endometriozis olarak adlandırılır. Yani teknik olarak çikolata kisti endometriozisin bir alt türü olarak tanımlanır.
Çikolata kisti vakalarında endometrial doku zaman içerisinde kistleşir. Bölgede bulunan kanama ve salgıların da etkisiyle giderek koyu bir renge bürünür. Bu koyu renkten dolayı hastalık çikolata kisti olarak adlandırılır. Endometriozis hastalığı bulunduğu ve etki ettiği doku ve organlara göre farklı belirtiler gösterir. Çikolata kisti yumurtalık dokusunu işgal ettiği için yol açtığı şikayetler genellikle bu bölgede meydana gelir.
Vücudun başka bölgelerine yayılan endometrium dokusu, rahmin iç kısmını döşeyen dokuyla yapısal olarak aynı özelliklere sahiptir. Bu yüzden kadın üreme sisteminin hormon dengesine göre bazı değişimler gösterir. Hormon dengesinden etkilenir. Zamanla döngüsel olarak genişleme, olgunlaşma ve büyüme gösterir. Zamanla dökülme eğilimi gösterir. Meydana gelen bu yapım ve yıkım döngüsü, sonuç olarak dokunun yayıldığı bölgelerde çeşitli seviyelerde hasara yol açar. Bazı hastalık semptomlarının meydana gelmesine neden olur.
Çikolata kisti toplum genelinde yaygın şekilde görülen sağlık sorunlarından biridir. Yapılan araştırmalar, kadınların yaklaşık yüzde onluk bölümünde endometriozise rastlandığını gözler önüne serer. Endometriozis hastalığı yaşayan kadınların yaklaşık yüzde yirmi ila kırklık bölümünde ise çikolata kistine rastlanmaktadır.
Çikolata Kisti Nasıl Gelişir?
Sağlıklı kadınlarda rahimin iç dokusu, adet kanamasının ardından büyüme ve genişleme gösterir. Adet döngüsünün ortalarında maksimum olgunluğa ulaşır. Doku adet kanamasının yaklaşması ile birlikte çeşitli şekilde dökülmeye başlar. Doku yapısını kaybeder ve içerisinde yer alan kan damarları hasar görür. Bu hasarın neticesinde adet kanaması yaşanır.
Yalnızca rahim içerisinde bulunması gereken bu doku vücudun farklı bölgelerine yayılırsa endometriozis meydana gelir. Bugüne dek yapılan araştırmalar, endometriozisin gelişmesinde üç farklı teoriye işaret eder. Tıp dünyası tarafından henüz tam olarak aydınlatılamasa da endometriozis oluşumunu açıklamak için öne sürülen teoriler şu şekildedir:
En yaygın şekilde kabul gören teori, adet kanaması sırasında dökülen endometrium parçalarının yumurtalıklar ve rahim arasında kalan bölgedeki fallop tüpleri aracılığı ile yumurtalık üzerine dökülmesi ve bu noktada yerleşmesinin endometriozise neden olduğunu ileri sürer. Yumurtalık üzerinde gelişim gösteren çikolata kisti ve endometriozisin gelişim sürecini açıklayan bu teori bazı anatomik sorunların da açıklanmasını sağlar.
Sıkça kabul gören bir diğer teori ise kanama sırasında endometrium dokusuna ait bazı hücrelerin lenf veya kan dolaşımına karışmasının ve uzak dokulara taşınıp o noktalara yerleşmesinin endometriozise neden olduğunu ileri sürer. Akciğer gibi rahimden bir hayli uzak noktalarda meydana gelen endometriozis vakalarının açıklanmasında kullanılan bu teori son derece nadir görülen çikolata kisti vakalarını açıklar.
Bir diğer teori ise vücuttaki her doku gibi belirli bir embriyonik kökenden gelişen endometrium dokusunun benzer kökenlerden gelen dokularda gelişim sürecinde oluşan bazı kusurlardan dolayı ortaya çıktığını ileri sürer. Örneğin karın boşluğunu kaplayan epitel doku, gelişim sırasında yanlış şekilde başkalaşırsa endometriozis meydana gelebilir.
Her ne şekilde oluşursa oluşsun, endometriozis dokusu, adet döngüsünü düzenleyen hormonların etkisine karşı son derece duyarlıdır. Hormon dengesindeki değişimler sonucunda büyüyebilir veya dökülebilir. Bunun neticesinde hastalarda döngüsel biçimde ciddi semptomların gelişmesine yol açabilmektedir.
Çikolata Kisti Neden Olur?
Yumurtalık üzerinde meydana gelen endometriozis dokusu zamanla kistleştiğinde çikolata kisti meydana gelir. Çikolata kistleri rahimden dökülen endometrial doku parçalarının vücudun başka yerlerinde yerleşip gelişmesi ile meydana gelir. Bu açıdan bakıldığında endometrium dokusunun yumurtalık üzerine dökülmesine neden olabilecek her sağlık problemi, kişide çikolata kisti gelişmesi riskini arttırır. Çikolata kisti oluşumu için risk teşkil eden faktörler şu şekildedir:
Rahimdeki Anatomik Sorunlar
Rahmin iç bölümünde septum dokusunun bulunması, rahim çevresinde fibrom ve miyom benzeri iyi huylu tümörlerin gelişmesine yol açabilir. Yine benzer biçimde adet döngüsü sırasında endometrial dokuların yumurtalığa geri kaçmasına neden olacak anatomik problemler neticesinde çikolata kisti gelişebilir.
İmperfore Himen
Tıpkı rahimde olduğu gibi, vajinada ve rahim ağzında adet kanamasının dökülmesine engel olan kapalı kızlık zarı yani imperfore himen benzeri sorunlar çikolata kistinin meydana gelmesine yol açabilir.
Hormon Dengesindeki Bozukluklar
Vücudun normalden fazla östrojen hormonu salgılamasının sonucunda adet kanaması da olması gerektiğinden daha sık görülebilir. Adet kanamasının fazla miktarda olması ve çok uzun sürmesi de çikolata kisti oluşmasına yol açabilir.
Cerrahi Öykü
Rahim duvarı üzerinde gerçekleştirilen sezaryen ve benzeri ameliyatlar sırasında endometrial dokunun rahim dışın kaçmasına ve çikolata kişi oluşmasına neden olabilir.
Aile Öyküsü
Ailesinde birinci derece yakınlarında çikolata kisti veya endometriozis görülen kişilerde de bu rahatsızlıkların görülme olasılığı diğer insanlara kıyasla daha fazladır.
Çikolata Kisti Belirtileri Nelerdir?
Çikolata kistleri yumurtalık dokusunu kaplar ve bu dokunun normal fonksiyonlarını yerine getirmesine engel olabilir. Bununla birlikte yapım ve yıkım döngüsünde meydana gelen farklı olayların neticesinde, yumurtalık dokusu değişik düzeylerde hasar alabilir. Çikolata kistinin yol açtığı belirtileri sıralamamız gerekirse:
- İleri seviyelere ulaşan vakalarda kısırlık
- Karın, pelvis ve bel ağrıları
- Adet kanamasında düzensizlik
- Cinsel birliktelik sırasında hissedilen ağrılar
- Ağrı kesici kullanılmasına rağmen geçmeye adet sancısı
Çikolata kistinin büyüklüğü, etki ettiği bölge ve bulunduğu nokta, endometrium dokusunun yoğunluğu gibi faktörler belirtilerin ne şekilde ve ne seviyede olacağını etkiler. Hastalarda erken dönemde çikolata kistinden kaynaklı ağrılar görülse de hastaların büyük bir bölümünde herhangi bir rahatsızlık gözlenmeyebilir. Herhangi bir şikayetin yaşanmadığı durumlarda çikolata kisti tanısı, genellikle çocuk sahibi olamama şikayeti ile doktora başvuran kişilerde tesadüfen konulur.
Çikolata kistleri, salgıladıkları bazı zararlı kimyasallarla yumurta hücrelerinin zarar görmesine neden olur. Bunun yanı sıra yumurtalık dokusundaki zedelenmeden ötürü yumurtlama işlevi engellenir ve kısırlık meydana gelebilir. Fakat çikolata kistinin doğru ve başarılı şekilde tedavi edilmesinin ardından kişi tekrar gebe kalabilir. Tek bir yumurtalığında çikolata kisti bulunan kadınların gebe kalabilmesi de mümkündür.
Çikolata kistinin yırtılması halinde, şiddetli karın ve pelvis ağrıları meydana gelir. Bu yırtılmalar acil tıbbi müdahale gerektirir. En kısa sürede hastanın uzman bir hekim tarafından muayene edilmesi gerekir. Ayrıca çikolata kisti karın içerisindeki farklı dokularda da gelişim gösterebilir ve yapışıklıklar gelişmesine neden olabilir. Bu yüzden ishal, kanlı dışkılama, kabızlık ve sık sık idrar çıkma gibi durumlar da çikolata kistinin yol açabileceği belirtiler arasında gösterilir.
Çikolata Kisti Tedavisinde Neler Yapılır?
Çikolata kistine karşı uygulanacak tedavi yöntemine karar verilirken hastanın yaşı, gösterdiği semptomların sıklığı ve şiddet düzeyi, çocuk sahibi olmayı planlayıp planlamadığı göz önünde bulundurulur. Tüm bu kriterler ışığında hastanın koşullarına ve gereksinimlerine en uygun tedavi planlaması gerçekleştirilir. Çikolata kisti tedavisinde ilaç uygulamaları, semptomatik tedavi ve bazı girişimsel tedavi metotları kullanılmaktadır.
Eğer çikolata kisti küçük boyutta ise ve hastanın yaşam kalitesine zarar verecek ciddi bir soruna neden olmuyorsa, sadece takip altında tutulması yeterli olmaktadır. Hafif düzeyde semptomlar yaratan çikolata kistlerinde hormon dengesini sağlamak için doğum kontrol haplarına başvurulabilir. Doktor gözetiminde ve tavsiyesi ile kullanılması gereken bu ilaçlar hastalığın kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Ancak çikolata kistini tam olarak iyileştiremez.
İlaç tedavileri ise endometriozis dokusunun küçültülmesini amaçlar. Ciddi şekilde ağrı ataklarına neden olan ve 4 cm’den daha büyük çikolata kistlerine karşı, kısırlık gelişmesine neden olan, kanserleşme tehlikesi bulunan çikolata kistlerine karşı cerrahi tedavi seçenekleri tercih edilir. Ovaryan kistektomi operasyonu kapsamında, kapalı cerrahi tekniği ile çikolata kisti, çevresindeki dokularla birlikte vücuttan çıkartılır. Bu yöntem kisti tümüyle giderebilir. Ancak operasyonun titizlikle gerçekleştirilmesi önemlidir. Zira yumurtalık belli ölçüde zarar görebilir. Bu da yumurtalık dokusunda yetmezlik görülmesine neden olabilir.
Çikolata Kisti Tedavisi Fiyatları
Çikolata kisti tedavisi fiyatları uygulanacak tedavi yöntemlerine, kistin büyüklüğüne, etkilediği alana, ve yerleştiği noktaya göre şekillenmektedir. Doktorun uzmanlık ve tecrübesi, kliniğin veya hastanenin donanımı ve ek hizmetler de fiyatlar üzerinde belirleyici olmaktadır. Çikolata kisti tedavisi fiyatları hakkında güncel ve net bilgi almak için Adana’da hastalarına hizmet veren Op. Dr. Gülşah Dalgacı ile iletişime geçebilirsiniz.
Çikolata Kisti Tedavisi Hizmeti Verdiğimiz İller
Op. Dr. Gülşah Dalgacı, Adana merkezli kliniğinde; Hatay, Kahramanmaraş, Niğde, Mersin, Gaziantep, Kayseri, Konya, Nevşehir, Osmaniye ve Şanlıurfa gibi çevre illerden gelen hastalarına da Çikolata Kisti tedavisi hizmeti vermektedir. Çikolata kisti tedavisi hakkında kapsamlı bilgi almak için siz de Op. Dr. Gülşah Dalgacı ile iletişime geçebilirsiniz.
